پالئوژئومورفولوژی دریاچة هامون

نویسندگان

  • احسان عطایی کیا دانشجوی کارشناسی ارشد گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
  • داریوش رحیمی دانشیار گروه آب‌وهواشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
  • صمد فتوحی دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
چکیده مقاله:

دریاچه‌ها، دفتر بایگانی تحولات اقلیمی به شمار می‌آیند و تعریف‌کنندة هویت مدنی شهرها و مراکز سکونتگاهی در ایران بوده و هستند؛ بنابراین حیات آنها با حیات هویت شهرهای ساحلی خود پیوندی منطقی دارد. هامون، یکی از ده چاله‌ای است که تحولات اقلیمی‌منطقه‌ای فاز پایانی کواترنر سبب تغییرات کلی و عمومی در آن شده و پیرو آن تأثیرات عمیقی در سیستم‌های محیطی و هردینگ‌های اجتماعی ساحلی آن داشته است. شناخت این تغییرات اطلاعات ذی‌قیمتی دربارة میزان تاب‌آوری محیطی در اختیار پژوهشگران و مدیران قرار می‌دهد. این مقاله از طرحی پژوهشی در دانشگاه اصفهان اقتباس ‌شده است و سعی دارد با اتکا بر روش تحلیل سیستمی و استفاده از روش رایت، ضمن روشن‌ساختن میزان تغییرات این دریاچه نسبت به فاز پایانی کواترنری، تأثیرات ناشی از این تغییرات را بر سیستم‌های محیطی و هردینگ‌های اجتماعی منطقه ارزیابی کند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد: - به‌واسطة تفاوت در الگوی بارشی این چاله نسبت به حوضه‌های دیگر ایران با وجود وسعت و عمق آن، در گذشته سکونتگاه‌های مجاور این چاله تاب‌آوری مدنی کمتری دربرابر تغییرات اقلیمی از خود نشان داده‌اند. - آلومتری سطح پوشش یخی این حوضه با سطح دریاچة آن اختلاف عمیقی با دیگر دریاچه‌های ایران مرکزی دارد و به همین دلیل ضریب پایداری هردینگ‌های اجتماعی حاشیة آن آسیب‌پذیرتر از دیگر هردینگ‌های ایران مرکزی است. - دست‌کم سه سطح تراسی شاخص در این دریاچه ‌ردیابی می‌شود که دو خط مدنی حاشیة آن را شکل می‌دهد. شهر سوخته و زهک با ارتفاع 495 در بالاترین تراز قرار دارند و زابل با ارتفاع 480، دومین تراز مدنی ‌ردیابی‌شده در این دریاچه محسوب می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل اثرات خشکسالی‌های اخیر و کمبود آب دریاچة هامون بر کارکردهای اقتصادی سیستان

اصولاً در مناطق خشک به خصوص در نواحی‌‌ای که میزان ریزش‌های جوی آن ناچیز و معمولاً زیر 100 میلی‌متر  می‌باشد، وجود منابع آب زیر زمینی و یا آبهای سطحی که خارج از این نواحی به آن وارد می‌شود، نقشی اساسی بر کارکردهای اقتصادی- اجتماعی این سرزمین‌ها داشته و دارد. دریاچة هامون در سیستان و کارکردهای حاصل از وجود آن در این ناحیه با توجه به عدم وجود منابع آب زیر زمینی ، تقریباً به نوعی کل منطقه را متأثر نمو...

متن کامل

چالش های هامون و راهبردهای نجات

طی یک دهه اخیر، در جمهوری اسلامی ایران به دلایلی از قبیل کاهش حجم آب در اثر عوامل طبیعی و انسانی، ورود آلاینده‌های مختلف بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی به محیط‌های تالابی و عدم رعایت حریم زیست‌محیطی و اکولوژیکی تالاب‌ها، تغییر کاربردی اراضی تالابی، عدم رعایت حقابه طبیعی محیط‌های طبیعی از سوی مجریان مختلف طرح‌های آبی، عدم ملاحظات زیست‌محیطی در اجرای پروژه‌های عمرانی و شکار و صید غیرمجاز و قاچاق، تا...

متن کامل

سنگ‌شناسی سنگ‌های آتشفشانی جوان گستره‌ی دریاچه‌ی هامون (خاور ایران)

There are scattered exposures of young volcanic rocks in Hamun Lake Area in south western and north western of Zabol in east of Iran. The microscopic evidences and geochemical analysis show that these rocks are olivine basalt and basalt to trachy basalt. The main textures of these rocks are porphyry, microlitic porphyry and vesicular. The main phenocrysts of these rocks are olivine, clinopyroxe...

متن کامل

بررسی ساختار جمعیت جلبک‌های سبز و سیانوباکترهای دریاچة ولشت

نمونه­برداری از جلبک­های سبز[1]وسیانوباکترهای[2] دریاچة ولشت به مدت سیزده ماه (آذر 1387 تا آذر 1388) و در سه ایستگاه با سه تکرار با نمونه‌برداری روتنر انجام شد. [3] نمونه­ها با فرمالین %4 تثبیت و پس از تغلیظ، با کلیدهای ویژه شناسایی شد. آنالیزهای فیزیکی و شیمیاییبرخی از پارامترهای آب، شامل درجة حرارت، اکسیژن محلول، pH، نیترات، آمونیوم، فسفر کل، نیتروژن کل، سختی کل و هدایت الکتریکی با روش‌های اس...

متن کامل

عوامل ناپایداری دامنه‎ها در مناطق کوهستانی غرب دریاچة ارومیّه

نوارکوهستانی موجوددرغرب دریاچة اورمیّه درمعرض ناپایداری‎های دامنه‎ای متعدّدی است . ریزش وواژگونی، بهمن مواد، خاک روانی،گل روانی، لغزش‎های چرخشی ولغزش‎های مرکّب هریک سهم ویژه‎ای دراین ناپایداری‎ها برعهده دارند. ریزش‎ها و واژگونی‎ها بیشترین مساحت را اشغال می‎کنند؛ ولی لغزش‎های چرخشی ازنظر فراوانی، شدّت وقوع و میزان خسارت‎های تحمیلی ازدرجة اهمّیّت بالایی برخوردارهستند. حرکات ازنوع ریزش وواژگونی بیشتر در...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 29  شماره 2

صفحات  159- 172

تاریخ انتشار 2018-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023